maj 16 2019 16 maja, 2019 31 maja, 2019 przez Martyna Rokita

JAKA EDUKACJA PRZEDSZKOLNA JEST KLUCZEM DO SZCZĘŚCIA I SUKCESU W DOROSŁYM ŻYCIU?

Napisano w ,

Z badań prowadzonych w ostatnich latach jasno wynika, że rodzicom towarzyszy nieustanny lęk o to, w jaki sposób ich dziecko poradzi sobie w dorosłym życiu. W niezliczonej liczbie poradników bijących rekordy sprzedaży poszukują odpowiedzi na pytania:

  • Co zrobić, aby zagwarantować dziecku „dobry start”?
  • W jaki sposób należy je wspierać i na czym się skupić, aby przybliżyć je do osiągnięcia sukcesu?
  • Co zrobić, aby było szczęśliwym dorosłym?

Teorie dotyczące tego, w jaki sposób wychowywać dzieci, mnożą się niczym grzyby po deszczu. Niektóre wywodzą się ze zbliżonych nurtów, inne stoją do siebie w kompletnej opozycji. Ich ilość i różnorodność wielokrotnie budzi rodzicielskie frustracje już na etapie wyboru. Wybranie jednego nurtu i postępowanie zgodnie z jego założeniami graniczy z cudem – bo przy pierwszym niepowodzeniu pojawia się pokusa sięgnięcia po inny model wychowawczy. Pojawiają się kolejne trendy i mody…

Dodatkowo żyjemy w bardzo dynamicznie zmieniającym się świecie. Technologia rozwija się błyskawicznie, zmieniając nasze życie już nie z pokolenia na pokolenie, ale z dekady na dekadę, a nawet jeszcze szybciej – z roku na rok. W jaki sposób przygotować więc dzieci do osiągnięcia sukcesu w nieznanej nam w tej chwili rzeczywistości?

KLUCZEM JEST ODPOWIEDNIA EDUKACJA JUŻ OD PRZEDSZKOLA

Okres przedszkolny to najważniejszy okres w życiu człowieka. To wówczas zachodzą duże zmiany w rozwoju fizycznym psychicznym i intelektualnym, kształtują się nawyki, podstawowe potrzeby oraz sposoby zachowania. Dziecko uczy się obowiązujących norm i zasad, i określa swoją pozycję wśród ludzi. To okres nabywania intensywnych doświadczeń społecznych – mający kluczowe znaczenie w rozwoju charakteru i osobowości małego człowieka. Nabyte w tym czasie umiejętności i wiedza mają znaczny wpływ na funkcjonowanie dziecka we wszystkich późniejszych okresach – na jego stosunek do nauki, relacje z otoczeniem, motywację, a także sposób postrzegania siebie. Są tacy, którzy twierdzą, że 50% możliwości dziecko nabywa w wieku przedszkolnym, a następne 30% rozwija w wieku wczesnoszkolnym.

Dlatego od wielu lat programy Przedszkoli Pomarańczowa Ciuchcia skupiają się na kształtowaniu wskazanych przez UE „ośmiu kompetencji kluczowych, które stanowią połączenie wiedzy, umiejętności i postaw uważanych za niezbędne dla potrzeb samorealizacji i rozwoju osobistego, aktywnego obywatelstwa, integracji społecznej oraz zatrudnienia”.[1]

Należą do nich:

  1. porozumiewanie się w języku ojczystym (realizowane w Przedszkolach Pomarańczowa Ciuchcia m.in. przez program przygotowania do nauki pisania i czytania zmniejszający ryzyko dysleksji rozwojowej, czyli glottodydaktykę);
  2. porozumiewanie się w językach obcych (grupy dwujęzyczne pracujące metodą immersji – do 160 godzin nauczania poprzez język angielski w miesiącu);
  3. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne (program „Dziecięca matematyka”, czyli wykorzystywanie matematyki do rozwiązania problemów występujących w życiu codziennym oraz cykliczne warsztaty naukowe – zachęcające dzieci do samodzielnego formułowania pytań, wyciągania wniosków i pracy na dowodach);
  4. kompetencje informatyczne („Kodowanie na dywanie” z wykorzystaniem ozobotów, kształtowanie postawy obiektywnego krytycyzmu wykorzystywania technologii);
  5. umiejętność uczenia się (pracą metoda projektu – budowanie świadomości własnego procesu uczenia się oraz zdolności pokonywania przeszkód prowadzących do osiągnięcia celu);
  6. kompetencje społeczne i obywatelskie (własny program „Kraina emocji” wspierający dzieci w zakresie prawidłowego rozpoznawania i radzenia sobie z emocjami innych i własnymi, nauka empatii poprzez czynne uczestnictwo przedszkolaków w działaniach Fundacji Pomarańczowa Ciuchcia);
  7. inicjatywność i przedsiębiorczość (wsparcie w zakresie realizacji dziecięcych inicjatyw, np. zakładanie przedszkolnych ogródków warzywnych, wydawanie gazetki itp.);
  8. świadomość i ekspresja kulturalna (teatrzyki, koncerty, rytmika, balet, akrobatyka, zajęcia teatralne, klub sportowy, judo, nauka pływania).

Równie istotne, jak to, CZEGO UCZYMY, jest to JAK UCZYMY. Tu podstawą są relacje. Nauka w atmosferze bezpieczeństwa, akceptacji, wzajemnego szacunku, a także empatyczne odpowiadanie na potrzeby dzieci, wspieranie ich w zakresie radzenia sobie z trudnościami oraz wspólne celebrowanie indywidualnych dziecięcych sukcesów to podstawy pracy pedagogów Pomarańczowej Ciuchci. Bazując na zabawie, naturalnej dziecięcej aktywności i ciekawości, przekazują uczniom wiedzę, umiejętności i postawy, które pomogą im w osiągnięciu ich własnego szczęścia i sukcesu w dorosłym życiu.

Szczególna waga jest  przywiązywana do kształtowania następujących umiejętności:

  • Komunikacja – rozumiana jako wzajemne słuchanie oraz wyrażanie myśli i emocji w sposób zrozumiały i akceptowany społecznie, ale także prowadząca do rozumienia różnych punktów widzenia oraz nabywania umiejętności negocjacji. W sytuacjach codziennych pedagodzy Pomarańczowej Ciuchci zwracają uwagę dzieci na to, jak istotne jest precyzyjne wyrażanie własnych myśli, opinii i pragnień w sposób asertywny oraz pozostawienie w sobie przestrzeni dla przyjmowania opinii innych osób. I nie chodzi tu tylko o komunikację w języku polskim. We wszystkich grupach wiekowych język angielski prowadzony jest metodą immersji – takie zanurzenie w języku sprawia, że każda interakcja z nauczycielem i rówieśnikami staje się sytuacją edukacyjną. Grupy dwujęzyczne każdego dnia podczas pobytu w przedszkolu mają nawet 8-godzinny kontakt z lektorem języka angielskiego, który poza prowadzeniem zajęć towarzyszy dzieciom we wszystkich czynnościach. Dodatkowe wykorzystanie „Letters & Sounds” – programu, którym uczą się przedszkolaki w Wielkiej Brytanii, wspiera dzieci w zakresie poprawnej artykulacji głosek, odczytywania wyrazów i pierwszych prób pisania.
  • Kreatywność – czyli rozwój twórczego potencjału. Ważne jest pozostawienie dzieciom przestrzeni do aktywności twórczej na wielu polach: muzycznym, plastycznym, ruchowym. Zachęcanie do nieszablonowego myślenia, twórczego rozwiązywania problemów, rozwijania wyobraźni, nie podawania jedynych słusznych rozwiązań, podążanie za dzieckiem i wspieranie je w procesie nabywania wiedzy i umiejętności.
  • Współpraca – czyli uczenie się dzieci nie tylko ze sobą, ale także od siebie nawzajem, dzielenie się doświadczeniami, wzajemne wspieranie w zakresie trudności oraz kształtowanie umiejętności proszenia o pomoc rówieśniczą.
  • Podejmowanie przez młodych ludzi „edukacyjnego ryzyka” oraz branie odpowiedzialności za dalszy proces uczenia. Pedagodzy Pomarańczowej Ciuchci wierzą, że błąd jest krokiem przybliżającym do osiągnięcia celu i uczą dzieci wyciągania wniosków oraz wytrwałości i elastyczności w dążeniu do celów.
  • Samodzielność – zarówno w przypadku czynności samoobsługowych, jaki i poprzez podejmowanie decyzji oraz ponoszenie ich naturalnych konsekwencji (zgodnie z nurtem pozytywnej dyscypliny). Ważne, aby wspieranie dzieci nie przerodziło się w nadopiekuńczość prowadzącą do braku umiejętności podejmowania samodzielnych, autonomicznych decyzji.
  • Samoregulacja – czyli umiejętność odczytywania przez dzieci własnych emocji i radzenie sobie z nimi. Bez tego niemożliwe będzie osiągniecie sukcesu i szczęścia w dorosłym życiu. Trudno mówić o spełnieniu, a nawet skutecznym działaniu, w przypadku kiedy człowiek nie jest w stanie prawidłowo rozpoznać towarzyszących mu emocji oraz wpływu, jaki wywierają one na niego i otoczenie.
  • Kształtowanie umiejętności oczekiwania na odroczony efekt – często słyszymy o tym, że ktoś pracował na sukces całe swoje życie. Kiedyś uważano nawet, że im dłużej trwa droga na przysłowiowy szczyt, tym bardziej spektakularny sukces odnosimy. Obecnie zdecydowanie wyżej ceni się tych, którym sukces „się przydarzył”. Pedagodzy w Pomarańczowej Ciuchci są świadomi, że nic nie dzieje się bez przyczyny, a do każdego sukcesu prowadzą małe kroki przybliżające do celu. Ważne jest tylko, żeby nie stracić go z oczu – dlatego należy dbać o to, żeby dzieci podejmowały czynności, których efekty zobaczą dopiero po kilku dniach, a nawet tygodniach.
  • Samoświadomość – czyli umiejętność określenia własnych mocnych i słabych stron oraz budzenia wiary we własne siły, czyli motywacja wewnętrzna. Dlatego nauczyciele i specjaliści pracujący w Pomarańczowej Ciuchci, stawiają sobie za cel odkrywanie i rozwijanie talentów, i zdolności swych podopiecznych. Już od najmłodszych lat obserwują dzieci pod kątem ich predyspozycji, stymulują ich wszechstronny rozwój oraz ukierunkowują rodziców w zakresie wspierania dziecięcego potencjału: poprzez dobór zajęć dodatkowych, a także diagnozowanie zdolności i deficytów we współpracy z naszą Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną AURIS.

Prawdziwym przełomem było włączenie do programów edukacyjnych teorii inteligencji wielorakich profesora Howarda Gardnera. Od 2013 roku stanowi ona podstawę działań edukacyjnych i wychowawczych w przedszkolach Pomarańczowa Ciuchcia.

Co zakłada teoria inteligencji wielorakich?

Stworzona na początku lat 80. XX wieku teoria stoi w opozycji do klasycznego rozumienia inteligencji jako ilorazu IQ. Choć odnosi się bezpośrednio do inteligencji emocjonalnej, nie zamyka się tylko na niej.

Zdaniem Gardnera standardowe pomiary nie są wystarczające, by określić iloraz inteligencji danej osoby, bowiem istnieje kilka rodzajów inteligencji w zależności od rodzaju aktywności, którą w danym momencie bierzemy pod uwagę. Wcześniej źródeł inteligencji dopatrywano się wyłącznie w czynnikach genetycznych. Inteligencję definiowano jako zdolność do planowania, rozwiązywania problemów, uczenia się nowych rzeczy. Według Gardnera inteligencja jest dynamiczna i wielopłaszczyznowa, dlatego też nie można mówić, że inteligentna jest tylko taka osoba, która przejawia zdolności lingwistyczne czy logiczne. Amerykański psycholog określił więc inteligencję jako zespół umiejętności, talentów i zdolności oraz na podstawie wieloletnich badań wyróżnił osiem jej typów:

  • ruchową,
  • muzyczną,
  • przyrodniczą,
  • interpersonalną,
  • językową,
  • matematyczno-logiczną,
  • wizualno-przestrzenną
  • intrapersonalną.

W ostatnim czasie prof. Gardner rozszerzył swoją koncepcję o jeszcze dwa inne rodzaje inteligencji:

  • egzystencjalną
  • moralno-etyczną.

Koncepcja zakłada, że każdy z nas posiada wszystkie rodzaje inteligencji, lecz rozwinięte w różnym stopniu. Inteligencje nie podlegają gradacji – żadna z nich nie jest postrzegana jako lepsza ani gorsza od innej, obejmują one bowiem grupę zupełnie różnych cech i umiejętności, które wzajemnie na siebie oddziałują i się uzupełniają.

Wykorzystanie teorii inteligencji wielorakich w Przedszkolach Pomarańczowa Ciuchcia opiera się przede wszystkim na obserwacji i diagnozowaniu naturalnego potencjału dzieci, wspieraniu ich talentów i predyspozycji, a także wzmacnianiu słabszych stron. Nauczyciele zaspokajają potrzebę uznania u dzieci, tworząc sytuacje edukacyjne pozwalające na rozwój ich mocnych stron i zainteresowań. Proces nauczania, choć zindywidualizowany, pozostaje społeczny, bo przedszkolaki pracują w grupach zgodnych z inteligencjami dominującymi nad dedykowanymi dla nich zadaniami. Różnymi sposobami dążą do osiągnięcia tego samego celu, ucząc się w ten sposób, że każde z rozwiązań jest równie dobre. Innym – wykorzystywanym z powodzeniem sposobem – jest łączenie dzieci z różnymi inteligencjami w ramach jednej grupy. W ten sposób przedszkolaki dowiadują się, że sukces w projekcie zależy od udziału i zaangażowania wszystkich, że każdy z nich ma potencjał, który jest konieczny do osiągnięcia celu. A przede wszystkim uczą się od siebie nawzajem w sposób intuicyjny, pracując nad doskonaleniem słabszych stron. Obserwacja różnych talentów i potencjałów pozwala też przedszkolakom na świadome sformułowanie opinii na własny temat. I nie zapominajmy, że jest to najważniejsza z opinii, jaką formułujemy w życiu.

Dlatego tak istotna jest odpowiednia edukacja już od najmłodszych lat. Wsparcie dzieci w zakresie poznawania swoich mocnych stron, talentów, potrzeb i pragnień – już we wczesnym dzieciństwie z pewnością zaowocuje większą pewnością, świadomością siebie oraz poczuciem własnej wartości w dorosłym życiu.

Niektóre dzieci już w przedszkolu wiedzą, kim będą. Inne jeszcze przed egzaminem maturalnym mają wątpliwości co do wyboru własnej drogi życiowej. Niezależnie od etapu, na którym się znajdują, zadaniem dorosłych – rodziców i nauczycieli – jest ich wspierać, pozwalać na rozwijanie skrzydeł, motywować do dalszego wysiłku, wierzyć w potencjał, czyli świadomie towarzyszyć im w drodze. A potem już tylko obserwować ich lot w kierunku osobistego szczęścia i sukcesu.

Pomarańczowa Ciuchcia to największa sieć przedszkoli i żłobków w Polsce. W Warszawie i okolicach funkcjonuje 13 placówek (na Bemowie, Białołęce, Mokotowie, Bielanach, w Centrum, Ursusie, Wilanowie i na Włochach oraz w Jabłonnie, Józefosławiu, Piastowie i Pruszkowie).

Są to przedszkola, gdzie w oparciu o 23-letnie doświadczenie, w atmosferze radości, bezpieczeństwa i rodzinnego ciepła dzieci stawiają swoje pierwsze „dorosłe” kroki. Poprzez zabawę uczą się samodzielności, współpracy, komunikacji.

W przedszkolach Pomarańczowa Ciuchcia prowadzone są także grupy dwujęzyczne, a autorski program nauczania dwujęzycznego oparty został na metodzie CLIL – Content and Language Integrated Learning – oraz brytyjskim programie „Letters & Sounds”.

Każdego dnia nauczyciele wspierają indywidualny rozwój dzieci, zwracając szczególną uwagę na ich indywidualne potrzeby i talenty, wiedzą bowiem, że szczęśliwe dziecko to w przyszłości szczęśliwy dorosły.

informacji: https://pomaranczowa-ciuchcia.pl
—

[1] Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 18 grudnia 2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie.

Tagi: